پوست دستگاه پوششی بدن

پوست دستگاه پوششی بدن

پوست (Skin) بخشی از دستگاه پوششی بدن و وسیع ترین عضو بدن است که ضخیم ترین قسمت آن مربوط به کف دست و پا است و نازک ترین قسمت پوست در صورت واقع است پوست بزرگترین عضو بدن انسان است که در حدود چهار کیلوگرم وزن دارد.

پوست ترکیبی از بافتهاست و وظایفی را به عهده دارد مثلا” به هنگام گرما با عرق کردن و گشاد کردن رگهای خود، شما را خنک کرده و در سرما همین رگها تنگ می شوند تا مانع ازدست رفتن حرارت درونی بدن گردند. پس در تنظیم دمای بدن نقش مهمی برعهده دارد. پوست یک اندام حسی نیز به شمار می رود. پوست از دو قسمت اپیدرم و درم ساخته شده. اپیدرم از یک لایه خارجی مرده (سلول های شاخی) که حاوی مواد چربی مخصوصی هستند تشکیل شده است. پایین ترین قسمت اپیدرم، لایه مالپیگی نام دارد. این لایه به طور مرتب تقسیم شده و در صفحه ای به موازات قشر سطحی، لایه تازه ای می سازد. اپیدرم از ورود باکتری ها به قسمت اصلی پوست جلوگیری می کند و بدن را در مقابل جراحت های فیزیکی ایمن می سازد. از آن جایی که سلول های این قسمت مرتب از بین رفته و جایگزین می شوند شکل ظاهری پوست را همیشه با طراوت و تازه جلوه می دهند. علاوه بر تنظیم دمای بدن، پوست به کمک یک سری مواد شیمیایی مانند کلسترول و به وسیله اشعه ماورای بنفش سبب ساخته شدن ویتامین D در بدن می شود. درم لایه حقیقی پوست بوده و شامل پروتئین رشته ای (کلاژن) است. درم بافت الاستیک و خیلی محکمی است. درم با مقدار زیادی از رگ های خونی تغذیه می شود.

رشته های عصبی، غدد چربی و عرق و نیز ریشه مو نیز در درم وجود دارند. پایانه های عصبی موجود در سطح پوست، اطلاعات را از محیط گرفته و به مغز می فرستند. سپس مغز این اطلاعات را به احساس سرما، گرما، لمس، فشار، و درد تعبیر می کند. پوست اولین سد دفاعی بدن دربرابرعوامل بیماری زا محسوب می شود. علاوه براین، دارای سلول هایی به نام سلول های ” لانگرهانس” است که بخشی از سیستم دفاعی بدن به شمار می روند و با عوامل مهاجم خارجی مانند باکتری ها و ویروس ها مبارزه می کنند. پوست محلی برای ساخته شدن ویتامین D هم هست بدین معنی که با کمک انرژی خورشید به تولید این ویتامین که برای محکم شدن استخوانها لازم است، می پردازد. پوست ما به شیوه زندگی ما واکنش نشان می‌دهد، برای مثال، پوست دستان یک باغبان ضخیم شده تا حفاظت بیشتری ایجاد کند. در طی روند پیری، پوست چروکیده شده و خاصیت ارتجاعی آن کمتر می‌شود که این حالت می‌تواند در نتیجه سیگار کشیدن یا تماس بیش از حد با نور خورشید، تسریع گردد. همچنین، پوست می‌تواند رنگ خود را تغییر دهد. در برخورد مستقیم با نور خورشید، اپیدرم و درم ملانین بیشتری تولید می‌کنند، ملانین، رنگدانه‌ای است که تشعشعات مضر ماورا بنفش را فیلتر می‌کند. افزایش ملانین باعث تیره شدن پوست می‌شود. مردمی که اصلیت آنها متعلق به مناطقی با تابش شدید نور خورشید می‌باشد، دارای پوست تیره تری بوده که به راحتی پوست روشن نمی‌سوزد. افرادیکه پوست روشن دارند بدلیل داشتن ملانین کمتر در پوست خود نسبت به آفتاب سوختگی حساس‌تر هستند. رنگ پوست برحسب نژاد، هوا، فصل و نحوه زندگی متغیر است. علاوه بر ملانین که از همه رنگدانه های پوست مهم تر است، کاروتن نیز که تقریباً زردرنگ است،‌ ملانویید که به ملانین شباهت دارد، مواد رنگی ای مثل هموگلوبین و چربی های زیر جلدی هم بر رنگ پوست اثر می گذارند.

پوست به‌طور دائم خود را از طریق ریزش سلولهای مرده و تولید سلولهای تازه، نوسازی می‌کند. در نتیجه سلولهای سطحی که به دلیل سایش، آسیب یا بیماری از دست می‌روند، سریعاً جایگزین می‌شوند. سلولهای جدید در اپیدرم که لایه فوقانی پوست است و به عنوان یک پوشش محافظتی ضخیم عمل می‌کند، ساخته می‌شوند.